Sürekli olarak çeşitleri artan teknik kumaşlarla, aktif spor giysileri, iç çamaşırları ve diğer giyim eşyaları tasarlayan teknologlarının hedefi, daha yumuşak, daha yassı ve sağlam dikişler elde edebilmektir.

Bir giysinin kullanım alanına uygun ve kullanım şartlarına karşı dirençli olması için tasarımcı dikişin mukavemeti, görüntüsü, yumuşaklığı ile birlikte, gerekli esnekliğe ve hacime sahip olmasına dikkat etmelidir. Tene temas eden dikişlerin hem sağlam hem de cildi tahriş etmemek için yumuşak olmaları gerekir.

Doğru dikiş ipliği seçimi bu durumda önemli bir etkendir. Sağlam ve dengeli dikişler için, ipliğin mukavemeti ile birlikte, uzaması ve esnekliği optimum seviyede olmalıdır. Seamsoft 120 (Tex 16) özellikle hem iğnede hem lüperde kullanıma uygun olarak tasarlanmıştır ve böylece tek bir iplik seçimi ile son derece yumuşak dikişler elde etmenizi sağlar.

Options using Seamsoft kullanım opsiyonları - yumuşak mikrofilament tekstürize polyester

Options using Surfilor kullanım opsiyonları - Yumuşak tekstürize naylon

Options using Eloflex – Soft and high in elasticity

• Tene temas eden iç çamaşırların kilit dikişlerde, reçme dikişler için önerilen iplikleri kullanın
• Örme spor giyim ürünlerin kilit dikiş operasyonlarında, iğne ve bobin ipliği olarak Epic tkt 120 kullanın
• Örme spor giyim ürünlerin ''Esnek Yumuşak'' dikişleri için kullanılan kilit dikiş operasyonlarında, iğne ve bobin ipliği olarak Eloflex tkt 120 kullanın
• Dekoratif dikişlerde, yassı dikişlerin karyoka ipliği olarak Sylko tkt 120 kullanın

Seam definitions:

• Hacimli Yumuşak: Yüksek örtücü (hacimli) reçme dikişlerinde Surfilor kullanılır
• Yüksek Kaliteli Süper Yumuşak: Lüks dikişler, örneğin: bayan iç giyim
• Yumuşak: Tene temas eden

İplik kalınlıkları sadece örnek amaçlı verilmiştir. Farklı kumaşlar ve ürün yapıları özel ipliklerin kullanılmasını gerektirebilir. Örneğin daha ağır kumaşlar veya daha fazla mukavemete ihtiyaç duyulan kumaşlarda, dikişlerde daha kalın/mukavametli ipliklere ihtiyaç duyulabilir. Beklenen sonuçlara ulaşılması için kullanıcının her zaman ipliği ihtiyaç doğrultusunda seçmesi gerekmektedir. Daha detaylı bilgi için lütfen en yakın Coats temsilcinize ulaşın.

Kilit dikiş

Aşağıdaki resimde (resim 1), dikim içerisinde yer alan bir kilit dikiş yapısı gösterilmiştir.

Resim 1'deki ok işareti kumaş ortasındaki ilmek oluşumunu göstermektedir. Dikim içerisindeki ilmek oluşumu veya ilmek oluşumunun pozisyonu, dikişin sert veya daha sert olmasındaki en önemli etkendir.

Resim 1

Kırmızı – İğne ipliği
Sarı – Bobin ipliği

İlmek oluşumu (dikişin kumaşın ortasında birleşmesi)

Parmaklarınızla dikişin üstünden geçtiğinizde, dikişin kumaşın her iki tarafında da yumuşak hissedildiğini fark edersiniz.

Bu dikimin yumuşaklığı kumaş kaynaklıdır ve dikiş makinasında kullanılan iğne ve bobin ipliğinden bağımsızdır.

Zincir dikiş

Resim 2'de, dikim içerisinde yer alan bir zincir dikiş ( 401) gösterilmiştir. Ok işareti kumaşın alt tarafında kalan dikiş oluşumunu göstermektedir.

İğne ipliği kumaşın her iki katından da geçip kumaşın altında bir ilmek oluşturur. Lüper ipliği bu ipliğin içinden geçer ve bir dikiş oluşturur.

El ile dokunduğumuzda, kumaşın alt tarafında yer alan dikişin tuşesinin, kumaşın üst kısmnında yer alan dikişle kıyaslandığında, daha sert olduğu gözlenir.

Resim 2

Kırmızı – İğne ipliği
Yellow – looper thread

Parmaklarınızla dikişin üstünden geçtiğinizde, kilit dikişle ( 301) benzer bir şekilde, dikişin yumuşak bir tuşesinin olduğunu fark edersiniz (resim 1). Dikişin tuşesinin daha yumuşak olması, kumaşın üst kısmında ilmek oluşmamasından kaynaklanmaktadır.

• Dikilen kumaş sıkıştırıldığında ilmekler küçülür ve ipliğin kumaşın içine daha fazla yatmasından dolayı dikişin tuşesi iyileşir
• Kumaş sıkışmıyorsa ilave olarak iğne ipliğinin tansiyonunun artırılmasına ihtiyaç duyulabilir ve bu şekilde ilmeklerin küçülmesi ile birlikte dikiş tuşesinin iyileşmesi sağlanabilir
• Kumaş sıkıştırılamıyor, iplik gerdirilemiyor veya lüper ipliği gevşetilemiyorsa ilmek aynen olduğu gibi kalacaktır. Bu durumda daha yumuşak ve hacimli iplikler dikişte daha iyi bir tuşe elde edilmesini sağlayacaktır
• Alternatif olarak iğne ilmeğini kumaşın alt kısmında gizlemek için daha kalın ve hacimli iplikler kullanılabilir

Not: İplik tansiyonunda yapılan ayarların üründeki iplik tüketimini değiştirdiğinin unutulmaması gerekir.

Overlok dikiş tipi ve dikiş yumuşaklılığı

Overlok dikişlerinde iğne ipliği, dikişin içine düzgün yerleştirildiği için iğne ipliğinden kaynaklı overlok dikişlerinin yumuşaklığı ile ilgili sorunlarla nadir olarak karşılaşılır.

Resim 3 ve 4'de, 514 ve 504 dikiş tipleri sırasıyla gösterilmektedir

Dikiş tipi 516'da (resim 5) görüldüğü gibi zincir dikişten oluşan overlok dikişi bu kuralın dışındadır.

Daha yumuşak bir tuşe istendiğinde lüper ipliklerinde, tekstürize veya mikrofilament dikiş ipliği kullanımı önerilmektedir.

Resim 5

Reçme ve Karyokalı Reçme

Yassı ve düzgün dikişler elde etmek istenildiğinde, iyi uzama özelliğine sahip, en çok bilinen dikiş tipleri 602; karyokalı 2 iğne reçme dikiş, dikiş tipi 605; karyokalı 3 iğne reçme dikiş ve dikiş tipi 607; karyokalı 4 iğne flatlock dikiştir.

Tüm bu dikiş tiplerinde dikiş yapısının daha sert olması için iğne ilmekleri kumaşın alt kısmında kalacak şekilde oluşur. Gösterilen örnek yassı dikişlerle ilgilidir, ancak her üç dikiş tipinde benzer durumlar söz konusudur. Yassı dikiş tipinde dört iğne ilmeği kumaşın alt kısmında oluştuğundan dolayı bu dikiş tipinde bu sorun daha büyüktür.

Karyokalı Reçme

Bu dikiş tipi, dört tane iğne ipliği (kırmızı), bir alt lüper ipliği (sarı) ve bir üst reçme ipliğinden (mavi) oluşur.

Resim 6 dikiş tipi 607

607 numaralı dikiş tipinin dikiş uzaması yeterli olmasına rağmen her zaman yumuşak dikişler sağlamayabilir.

Bu dikiş tipi her 1cm dikiş için 30cm iplik tüketir, bu tüketimin yarısı ise sadece alt lüper ipliğine gider. Lüperde kullanılan bu kadar yüksek iplik tüketiminde dikişin yumuşak olması beklenilir ancak lüperlerde en yumuşak ipliklerin kullanılmasına rağmen dikişler sert kalabilir.

Dikişin bu şekilde sert bir tuşesinin olması malzemenin alt kısmında kalan iğne ipliğinin ilmeklerinden kaynaklanır. Dikişdeki sertliğin nedenlerinden bazıları da kumaşa ve dengesiz dikişe bağlı olmaktadır.

Resim 7'de karyokalı reçme dikişinde oluşan iğne ilmekleri gösterilmektedir

Reçme ve karyokalı dikiş tiplerindeki yumuşaklığı geliştirmek için kullanılan yöntemler.

İğne ipliği tansiyonlarını, iğne ipliklerinin kumaşın tam yüzeyine yatacak şekilde ve alt lüper ipliğinin iğne ipliğinin üstüne veya aynı seviyeye gelmesini sağlayacak şekilde ayarlayın. Sonuç olarak daha yumuşak bir dikiş elde edeceksiniz.

Ürünün kullanım alanına uygun kalması için yukarıda belirtilen yöntemi dikkatlice uygulamak gerekir. Kumaş esnekliğinin beklentileri karşılamasını sağlamak için tansiyon ayarını yaparken kalite kontrol testleri uygulamak gerekir.

Daha yüksek iğne tansiyonları dikişin uzamasını azaltır ve bu şekilde kumaş esnetildiğinde iplik kopmaları yaşanabilir.

Resim 8

Karyokalı reçme dikişlerinde iğne ilmeklerini tespit etme testi:

• Place the sewn seam on a flat surface with the looper yarn facing up
• Lüper ipliğini üste gelecek şekilde kumaşı düz bir yüzeye yerleştirin
• İşaret parmağınızın tırnağıyla dikişi takip edin
• Eğer herhangi bir ses duyuyorsanız, iğne ipliği lüper ipliğinin üstünde kalmış demektir ve duyduğunuz ses parmağınızın bu ilmeklerin üstünden geçmesi sırasında çıkar.

Yumuşak dikişler için çözüm

Ten ile temas eden daha yumuşak dikiş sağlamak için kolay bir çözüm reçme veya karyokalı reçme dikişlerini kullanmaktır.

Dikişi içten dışa gelecek şekilde dikin, böylece lüper ipliği bitmiş ürünün dış tarafında ve karyoka ipliği alt tarafta ten ile temas edecek şekilde kalacaktır.

Resim 9

Neden daha yumuşak bir his verir? Çünkü iğne ilmekleri bu dikiş tipinde üst tabakada oluşmaz ve bunun sonucunda dikiş daha yumuşak bir hal alır.

Dikiş yumuşaklığı ile birlikte dikişin uzamasını da koruyabilmek için, ortada kalan iki iğnenin tansiyonunu düşürmek çözüm getirebilir (resim 10). Tansiyonu düşürün ve ilmeklerin dikişte uzun kalmasını sağlayın. Aynı zamanda (mümkün olduğu kadar) iki dikiş sırasının aralığını daraltın ve kumaşın içine yatırmaya çalışın. Bu işlem, düşürülmüş lüper tansiyonu ile birlikte dikişin yumuşaklılığını arttırır (ayarlanan tansiyonun dikişin uzamasını engellememesi için uzama testi yapılması gerekir).

Resim 10

Yumuşak ve hacimli iplik kullanıldığında bir çok durumda dikişin yumuşaklığı artar

• Yumuşak dikişlerde dikiş tansiyonu önemli olabilir, çeşitli dikiş makinalarında uygulanan yumuşak dikişler için tansiyon ayar cihazı kullanılması önerilir
• Yumuşak ve sağlam dikişler hakkında detaylı bilgi almak için lütfen lokal satış ofisiniz ile iletişime geçin.

Normal şartlarda bir dikişte kullanılan ipliğin mukavemeti, uygulanan dikişin mukavemetine eşit seviyede olur. Bununla birlikte, giyim sırasında daha çok esnetilme ihtimali olan dikişlerde, belirli bir emniyet seviyesine ihtiyaç vardır. Aynı zamanda iğne ipliğinin kumaşı kavraması ve yumuşaklık sağlaması da önemlidir.

Dikiş yumuşaklığı tercih edilen dikiş ipliğine ve dikilen kumaşa bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Sıkıştırılabilen, elastan veya Likra içeren kumaşlarda, dikiş örtücülüğünü sağlayan ipliğin yeterli miktarda kullanılması ürünün esnek ve aynı zamanda yumuşak kalmasını sağlar. Dikişteki örtücü ipliğin miktarı, dikişin hacimliliği olarak adlandırılır.

Kumaşın atkı ve çözgü yönünde yapılan dikişler birbirlerine göre farklı tuşeye sahiptirler. Kumaşın dikey çözgü yönünde yapılan dikişlerde, iğne iplikleri kumaşın arasına daha rahat girer ve dikiş daha yassı olur. Atkı yönündeki dikişlerde ise iplik kumaşın yüzeyinde kalır ve daha kolay hissedilir.

Dikiş adımlarının çıkıntılı bir yapı oluşturmaması için dikiş ipliğinin ince olması gerekir. Daha kalın bir iplik, ütü veya baskı işlemlerinde rahatsız eden bir his ve görünüm yaratabilir. Bununla birlikte dikişin mukavemeti ve güvenliği sağlanmalıdır.

Yumuşak ve sağlam dikişler hakkında daha detaylı bilgi için lütfen lokal satış ofisinize danışın your local Sales Office to find out more about secure and soft seams.